@Peter Bruun is expert op het gebied van serious games voor ziekteverzuimreductie, teambuilding en organisatieverandering. We legden hem vijf vragen voor. Wat versta jij onder een serious game?
‘Een serious game verpakt een serieus onderwerp in een spelomgeving. Centraal in de game staat een probleem waarvan het van bedrijfsbelang is dat het opgelost wordt. Bijvoorbeeld het reduceren van stress en ziekteverzuim op de werkvloer. In het geval van de Serious Game Registratie aan de bron gaat het om gedragsverandering die je bij zorgmedewerkers wilt bewerkstelligen, namelijk het eenmalig en eenduidig registreren van zorginformatie voor meervoudig gebruik: cruciaal voor het leveren van de juiste patiëntenzorg op de juiste plek.’
Wat is de kracht van serious games?
‘Serious games zijn het meest effectieve instrument om gedragsverandering voor elkaar te krijgen. Spelend leren zit in onze natuur, net als bij dieren; kijk bijvoorbeeld hoe kittens leren jagen door te spelen. Naast dat veel mensen het leuk vinden om spelletjes te spelen, biedt een spelomgeving ook veiligheid. Ze is een kunstmatige realiteit met eigen regels waarin mensen bereid zijn om bepaalde opdrachten uit te voeren. Cultuurhistoricus Johan Huizinga noemde dit in 1938 in zijn boek Homo Ludens een ‘tovercirkel’: mensen stappen willens en wetens in een magische cirkel, een gebied waarin de werkelijkheid van alledag is opgeheven en waarin gebeurtenissen dus geen gevolgen hebben voor de werkelijkheid.’
Wanneer is een serious game geslaagd?
‘Als de vooraf gestelde doelen behaald zijn, is een game geslaagd. Van kennisoverdracht tot gedragsverandering; per game en per organisatie kunnen die doelen verschillen. Ook de mate waarin de deelnemers opgaan in een game heeft invloed op het succes ervan. De kwaliteit van het design is daarom heel belangrijk, of het nu een online of offline game is.’
Waarom zou je als bedrijf of instelling een serious game inzetten?
‘Met een spel kun je veel sneller iets bereiken dan met een training. Door de spelregels is een game heel directief. Mensen zijn daardoor eerder bereid om bijvoorbeeld een openhartig gesprek met elkaar te voeren omdat de game dat opdraagt. Als trainer moet je eerst je rol pakken in een groep en vervolgens iedereen met je mee zien te krijgen. Met een spel heb je dat veel sneller voor elkaar.’
Betekent dit dat serious games trainers overbodig maken?
‘O nee, beslist niet! Je hebt altijd een spelleider nodig die goed getraind is in psychologische processen om het spel in goede banen te leiden. Bovendien begint de echte gedragsverandering pas nadat de game is afgelopen. Goede nazorg in de vorm van bijvoorbeeld een verandertraject onder leiding van een professional is dus cruciaal. Als dat niet gebeurt, kan dat desastreuze gevolgen hebben voor het vertrouwen van medewerkers. Ik heb weleens meegemaakt dat managers zich kwetsbaar hadden opgesteld in een serious game, maar dat er niets werd gedaan met hun suggesties om stress en ziekteverzuim op de werkvloer te reduceren. Dat was een klap in het gezicht van de deelnemers, wat uiteindelijk resulteerde in een breuk in het management.’
Dit wil je misschien ook lezen:
Spelen en leren tegelijk
Serious game Registratie aan de bron & Escaperoom Eenheid van taal
Blog: Vijf misverstanden over serious gaming in welzijn & zorg
Blog: Een diagnose stellen voor jouw samenwerking
Blog: Een beeld zegt meer dan duizend woorden
@Peter Bruun is sociaal psycholoog, eigenaar van Amsterdam Game Lab en de bedenker van het bordspel Pro Actief dat stress bespreekbaar maakt in teams. Hij brengt het Game Changer Magazine uit over serious games in Nederland dat komend najaar geheel in het teken staat van serious games in de zorg.
