- Organisatie
- Nictiz
Wie zijn de leden van het Kennisplatform Digitale uitwisseling in de zorg en wat houdt ze bezig? In de rubriek Vijf vragen aan… maak je kennis met een aantal van hen. Deze keer stellen we vijf vragen aan @IngridGerrits , apotheekhoudende huisarts in Woldendorp. Deze praktijk is onderdeel van Coöperatie de Slochterkring. De Slochterkring was een van de eerste deelnemers van de pilot ‘Met Spoed beschikbaar’ drie jaar geleden. Momenteel maakt ICTU een plan van aanpak voor de doorstart van het programma Met Spoed Beschikbaar. Dit programma heeft tot 1 juli 2023 drie jaar lang de spoedzorg ondersteund met het implementeren van de Richtlijn Gegevensuitwisseling acute zorg. Het plan van aanpak is bedoeld om de implementatie van de richtlijn een boost te geven met de inzet van een hernieuwd implementatieteam.
We bevroegen @IngridGerrits over hoe het was om als koploper dit traject te doorlopen. Lees gauw verder hieronder!
Wat was voor jullie de aanleiding om deel te nemen aan het programma 'Met Spoed Beschikbaar'?
Onze deelname kwam eigenlijk tot stand via een aanbeveling. De directeur van IHomer, een softwareontwikkelingsbedrijf voor de fintech-sector, informeerde me dat er gezocht werd naar een groep huisartsen die met dezelfde HIS-software werkten en bereid waren deel te nemen aan de pilot. Voorheen werd er voor het uitwisselen van gegevens tijdens onze kantooruren gebruik gemaakt van ZorgDomein of via telefoon/fax of e-mail voor onze verwijzingen. Als onze praktijk echter gesloten was, was er geen toegang tot de Professionele Samenvatting (PS), wat voor de SEH-arts betekende dat hij geen essentiële medische informatie kon inzien. Dit was natuurlijk een ongewenste situatie.
Met deze pilot wilden we ervoor zorgen dat de PS tijdens spoedsituaties op de SEH beschikbaar kwam via een uitwisselsysteem, zodat de SEH-arts toegang had tot de noodzakelijke medische gegevens van de patiënt, zonder dat onze tussenkomst nodig was. De kans om deel te nemen aan deze pilot was er een die we niet konden laten liggen. Ik heb toen de huisartsen van de Slochterkring enthousiast gemaakt om mee te doen. Ook het OZG en het Martini Ziekenhuis werden bij dit project betrokken. Voor mij staat patiëntveiligheid voorop, en deze pilot droeg daar significant aan bij. VZVZ ondersteunde ons bij de implementatie, en hun betrokkenheid was cruciaal bij het opzetten van de technische koppeling tussen ons HIS en dat van het ziekenhuis voor het uitwisselsysteem. Gelukkig was iedereen enthousiast en zag men de voordelen.
Wat waren de eerste stappen in het proces nadat jullie besloten hadden deel te nemen aan de pilot?
Een van de eerste essentiële stappen was om ons grondig te verdiepen in wat de Professionele Samenvatting (PS) precies inhoudt en welke gegevens uitgewisseld moeten worden. We moesten ook goed begrijpen welke afspraken en protocollen er gelden rond gegevensuitwisseling en toestemming. Het was cruciaal om te weten wat wel en niet toegestaan was en hoe toestemming geregeld moest worden.
In 2012 hadden we al toestemming van patiënten gevraagd voor het delen van hun medische gegevens tussen huisartsen en apotheken via het LSP, maar het delen van deze gegevens met ziekenhuizen was toen nog niet toegestaan. Tijdens de coronapandemie hebben we wel meegedaan met de tijdelijke regeling. Hierdoor zagen we juist ook de voordelen van het delen van de gegevens. We wilden in deze pilot echter geen gebruik maken van deze regeling, omdat we wisten dat het tijdelijk zou zijn en in de toekomst weer stop gezet zou worden. Met als gevolg dat dan de pilot niet representatief zou zijn. Dus gingen we op zoek naar een andere manier om de gegevens te kunnen uitwisselen tussen huisartsen en de SEH’s. We hebben er ook voor gezorgd dat patiënten zich bewust werden van de gegevensuitwisseling tussen SEH en huisartsenpost door leaflets te verspreiden en aankondigingen in lokale kranten te plaatsen. Dit zorgde in de beginfase voor meer begrip en bewustwording onder onze patiënten. Het is opvallend hoe vaak patiënten dachten dat deze uitwisseling allang mogelijk was.
Wat was de grootste uitdaging tijdens het traject?
De grootste uitdaging voor ons als huisartsen was absoluut het juridische aspect, met name de discussie over beroepsgeheim en de implicaties daarvan. Samen met het team, de juristen en de Landelijke huisartsen Vereniging (LHV) hebben we verschillende scenario’s doorgenomen. Er bestaat altijd een risico dat je aangesproken kunt worden als er gegevens worden uitgewisseld zonder toestemming van de patiënt. Ons standpunt was echter dat juist kwetsbare patiënten baat hebben bij een openstelling van het LSP en de uitwisseling van spoedzorggegevens. Als een arts een patiënt moet beoordelen zonder toegang tot een PS of verwijzing, is de kans groot dat belangrijke informatie, zoals medicatie voor bijvoorbeeld allergieën, suikerziekte, de bloeddruk of belangrijke uitslagen, niet wordt genoemd. Toegang tot de PS kan in dergelijke gevallen de patiëntveiligheid aanzienlijk vergroten en leiden tot een effectievere behandeling.
We hebben patiënten ook gewezen op de mogelijkheid om via OPT-OUT expliciet het LSP af te sluiten, waardoor gegevens niet uitgewisseld mogen worden. In de praktijk zien we echter dat vrijwel geen enkele patiënt hiervoor kiest, omdat ze de meerwaarde van gegevensuitwisseling inzien.
Wat waren de belangrijkste mijlpalen tijdens het traject?
De grootste mijlpaal voor ons was ongetwijfeld het verhogen van de patiëntveiligheid. Als artsen kunnen we de medische situatie van de patiënt veel beter beoordelen als de voorgeschiedenis bekend is, en met de nieuwe uitwisseling verloopt dit proces direct en snel. Een andere belangrijke verbetering was de vermindering van de werklast voor onze assistenten. Voorheen moest de assistente haar werk onderbreken om bij een spoedoproep vanuit het ziekenhuis de medische voorgeschiedenis door te sturen, met het risico dat er per ongeluk verkeerde gegevens werden verzonden of andere werkzaamheden in het geding kwamen. Nu verloopt alles veel efficiënter en veiliger, zelfs wanneer de praktijk gesloten is.
Wat zou je adviseren aan toekomstige deelnemers van het programma 'Met Spoed Beschikbaar'?
Wees niet bang om gegevens vanuit je HIS te delen. Als je dit traject instapt, zullen er ongetwijfeld registratiefouten naar boven komen, maar dit biedt juist waardevolle leermomenten. Het vraagt van huisartsen dat hun systemen op orde zijn, want uiteindelijk ben je als dossierhouder eindverantwoordelijk. Hoewel de angst voor juridische consequenties een barrière kan vormen, is het belangrijk om te beseffen dat foute gegevens in je HIS altijd gecorrigeerd kunnen worden. In de huidige digitale tijd moeten we er met elkaar naar steven om onze systemen zo goed mogelijk te beheren
Ons gezamenlijke doel is om veilige zorg te leveren, en door deel te nemen aan deze pilot draag je bij aan een zo hoog mogelijke patiëntveiligheid. De gegevens van de patiënt worden veilig en correct uitgewisseld, en het ontlast je administratief enorm. Mijn advies is dan ook: doe vooral mee! Bovendien hoor ik vaak dat men denkt dat de technische integratie van het uitwisselingssysteem een complexe klus is, maar onze HIS-leverancier had dit binnen een middag geregeld. Er is dus geen reden om te twijfelen aan de haalbaarheid van dit programma!
Heb je ook een vraag aan @IngridGerrits ? Stel deze in de comments hieronder en tag haar!
Dit wil je misschien ook lezen:
Vijf vragen aan... Isa van Barneveld
Vijf vragen aan... Tonko Wedda
Vijf vragen aan... Gé Klein Wolterink
Vijf vragen aan... Maarten Timmers
Vijf vragen aan... Yoeri Zuidwijk
Vijf vragen aan... Stefan Vinken
Vijf vragen aan... Wikje Muller-Draaistra
Vijf vragen aan... Rob Hoogervorst
Vijf vragen aan... Guido Zonneveld
Vijf vragen aan... Pim Volkert
Vijf vragen aan... Marije van Melle
Vijf vragen aan... Peer Goudswaard
We bevroegen @IngridGerrits over hoe het was om als koploper dit traject te doorlopen. Lees gauw verder hieronder!
Wat was voor jullie de aanleiding om deel te nemen aan het programma 'Met Spoed Beschikbaar'?
Onze deelname kwam eigenlijk tot stand via een aanbeveling. De directeur van IHomer, een softwareontwikkelingsbedrijf voor de fintech-sector, informeerde me dat er gezocht werd naar een groep huisartsen die met dezelfde HIS-software werkten en bereid waren deel te nemen aan de pilot. Voorheen werd er voor het uitwisselen van gegevens tijdens onze kantooruren gebruik gemaakt van ZorgDomein of via telefoon/fax of e-mail voor onze verwijzingen. Als onze praktijk echter gesloten was, was er geen toegang tot de Professionele Samenvatting (PS), wat voor de SEH-arts betekende dat hij geen essentiële medische informatie kon inzien. Dit was natuurlijk een ongewenste situatie.
Met deze pilot wilden we ervoor zorgen dat de PS tijdens spoedsituaties op de SEH beschikbaar kwam via een uitwisselsysteem, zodat de SEH-arts toegang had tot de noodzakelijke medische gegevens van de patiënt, zonder dat onze tussenkomst nodig was. De kans om deel te nemen aan deze pilot was er een die we niet konden laten liggen. Ik heb toen de huisartsen van de Slochterkring enthousiast gemaakt om mee te doen. Ook het OZG en het Martini Ziekenhuis werden bij dit project betrokken. Voor mij staat patiëntveiligheid voorop, en deze pilot droeg daar significant aan bij. VZVZ ondersteunde ons bij de implementatie, en hun betrokkenheid was cruciaal bij het opzetten van de technische koppeling tussen ons HIS en dat van het ziekenhuis voor het uitwisselsysteem. Gelukkig was iedereen enthousiast en zag men de voordelen.
Wat waren de eerste stappen in het proces nadat jullie besloten hadden deel te nemen aan de pilot?
Een van de eerste essentiële stappen was om ons grondig te verdiepen in wat de Professionele Samenvatting (PS) precies inhoudt en welke gegevens uitgewisseld moeten worden. We moesten ook goed begrijpen welke afspraken en protocollen er gelden rond gegevensuitwisseling en toestemming. Het was cruciaal om te weten wat wel en niet toegestaan was en hoe toestemming geregeld moest worden.
In 2012 hadden we al toestemming van patiënten gevraagd voor het delen van hun medische gegevens tussen huisartsen en apotheken via het LSP, maar het delen van deze gegevens met ziekenhuizen was toen nog niet toegestaan. Tijdens de coronapandemie hebben we wel meegedaan met de tijdelijke regeling. Hierdoor zagen we juist ook de voordelen van het delen van de gegevens. We wilden in deze pilot echter geen gebruik maken van deze regeling, omdat we wisten dat het tijdelijk zou zijn en in de toekomst weer stop gezet zou worden. Met als gevolg dat dan de pilot niet representatief zou zijn. Dus gingen we op zoek naar een andere manier om de gegevens te kunnen uitwisselen tussen huisartsen en de SEH’s. We hebben er ook voor gezorgd dat patiënten zich bewust werden van de gegevensuitwisseling tussen SEH en huisartsenpost door leaflets te verspreiden en aankondigingen in lokale kranten te plaatsen. Dit zorgde in de beginfase voor meer begrip en bewustwording onder onze patiënten. Het is opvallend hoe vaak patiënten dachten dat deze uitwisseling allang mogelijk was.
Wat was de grootste uitdaging tijdens het traject?
De grootste uitdaging voor ons als huisartsen was absoluut het juridische aspect, met name de discussie over beroepsgeheim en de implicaties daarvan. Samen met het team, de juristen en de Landelijke huisartsen Vereniging (LHV) hebben we verschillende scenario’s doorgenomen. Er bestaat altijd een risico dat je aangesproken kunt worden als er gegevens worden uitgewisseld zonder toestemming van de patiënt. Ons standpunt was echter dat juist kwetsbare patiënten baat hebben bij een openstelling van het LSP en de uitwisseling van spoedzorggegevens. Als een arts een patiënt moet beoordelen zonder toegang tot een PS of verwijzing, is de kans groot dat belangrijke informatie, zoals medicatie voor bijvoorbeeld allergieën, suikerziekte, de bloeddruk of belangrijke uitslagen, niet wordt genoemd. Toegang tot de PS kan in dergelijke gevallen de patiëntveiligheid aanzienlijk vergroten en leiden tot een effectievere behandeling.
We hebben patiënten ook gewezen op de mogelijkheid om via OPT-OUT expliciet het LSP af te sluiten, waardoor gegevens niet uitgewisseld mogen worden. In de praktijk zien we echter dat vrijwel geen enkele patiënt hiervoor kiest, omdat ze de meerwaarde van gegevensuitwisseling inzien.
Wat waren de belangrijkste mijlpalen tijdens het traject?
De grootste mijlpaal voor ons was ongetwijfeld het verhogen van de patiëntveiligheid. Als artsen kunnen we de medische situatie van de patiënt veel beter beoordelen als de voorgeschiedenis bekend is, en met de nieuwe uitwisseling verloopt dit proces direct en snel. Een andere belangrijke verbetering was de vermindering van de werklast voor onze assistenten. Voorheen moest de assistente haar werk onderbreken om bij een spoedoproep vanuit het ziekenhuis de medische voorgeschiedenis door te sturen, met het risico dat er per ongeluk verkeerde gegevens werden verzonden of andere werkzaamheden in het geding kwamen. Nu verloopt alles veel efficiënter en veiliger, zelfs wanneer de praktijk gesloten is.
Wat zou je adviseren aan toekomstige deelnemers van het programma 'Met Spoed Beschikbaar'?
Wees niet bang om gegevens vanuit je HIS te delen. Als je dit traject instapt, zullen er ongetwijfeld registratiefouten naar boven komen, maar dit biedt juist waardevolle leermomenten. Het vraagt van huisartsen dat hun systemen op orde zijn, want uiteindelijk ben je als dossierhouder eindverantwoordelijk. Hoewel de angst voor juridische consequenties een barrière kan vormen, is het belangrijk om te beseffen dat foute gegevens in je HIS altijd gecorrigeerd kunnen worden. In de huidige digitale tijd moeten we er met elkaar naar steven om onze systemen zo goed mogelijk te beheren
Ons gezamenlijke doel is om veilige zorg te leveren, en door deel te nemen aan deze pilot draag je bij aan een zo hoog mogelijke patiëntveiligheid. De gegevens van de patiënt worden veilig en correct uitgewisseld, en het ontlast je administratief enorm. Mijn advies is dan ook: doe vooral mee! Bovendien hoor ik vaak dat men denkt dat de technische integratie van het uitwisselingssysteem een complexe klus is, maar onze HIS-leverancier had dit binnen een middag geregeld. Er is dus geen reden om te twijfelen aan de haalbaarheid van dit programma!
Heb je ook een vraag aan @IngridGerrits ? Stel deze in de comments hieronder en tag haar!
Dit wil je misschien ook lezen:
Vijf vragen aan... Isa van Barneveld
Vijf vragen aan... Tonko Wedda
Vijf vragen aan... Gé Klein Wolterink
Vijf vragen aan... Maarten Timmers
Vijf vragen aan... Yoeri Zuidwijk
Vijf vragen aan... Stefan Vinken
Vijf vragen aan... Wikje Muller-Draaistra
Vijf vragen aan... Rob Hoogervorst
Vijf vragen aan... Guido Zonneveld
Vijf vragen aan... Pim Volkert
Vijf vragen aan... Marije van Melle
Vijf vragen aan... Peer Goudswaard